Orta Çağ ve Bizans sanatı sanata ilgi duymayanların bile merak ettiği bir konudur. Bu yazımızı okuduğunuza göre muhtemelen siz de Orta Çağ tarihi ve sanatına merak duyuyorsunuz. Bu yazımızda Roma İmparatorluğu’nun bölünmesiyle ortaya çıkan Bizans İmparatorluğu dönemi, Orta Çağ ve Bizans Sanatı ve tarihi üzerine bilgileri paylaşacağız sizlerle.
Sanat tarihinde başka yolculuklara çıkmaya ne dersiniz. Eğer sanat tarihine ilginiz var ise;
Yakın Doğu ve Antik Mısır Sanatı
Barok, Rokoko ve Neo Klasik Dönemi
ile ilgili yazılarımız da ilginizi çekebilir.
Orta Çağ ve Bizans Sanatı
Roma İmparatorluğu
Çok uzun bir zaman ve sayısız savaş sonrası Roma İmparatorluğu geniş topraklar elde etti ve korumayı başardı. Roma İmparatoru Theodosius tahta oturduktan hemen sonra batıda Portekiz’den doğuda Filistin’e kadar uzanan büyük bir imparatorluğu yönetmekteydi. Roma İmparatorluğu’nda tahtın kime geçeceği hep bir sorun olmuştur. Theodosius için de öyle oldu ve iki oğlu arasında kaldı. M.S. 395’te İmparator Theodosius tahtın varisini seçmek yerine Roma İmparatorluğu’nu ikiye böldü. Batıyı oğlu Honorius’a verdi ve buna Batı Roma İmparatorluğu dendi. Doğu’yu da diğer oğlu Arkadius’a verdi ve buna da Bizans İmparatorluğu dendi. Roma İmparatorluğu ikiye bölünmüştü ama her ikisi de kendini Romalı olarak görmekteydi. Ancak Batı’da dil olarak Latince doğuda ise Yunanca konuşuluyordu. Batı Roma İmparatorluğu konumu itibarıyla sürekli barbar kavimler tarafından saldırıya uğruyordu. Hunlar’dan Gotlar’a, Vandallar’dan Franklar’a pek çok barbar kavim Batı Roma İmparatorluğu topraklarını yavaş yavaş işgal etti. Roma’yı yağmalamak bir tür barbar eğlencesi haline geldi. Vandalların etrafı yakıp yıkması ve uyguladığı şiddet, vandalizm kelimesinin kökenini oluşturdu.
Batı Roma İmparatorluğu’nun Çöküşü ve İkonoklazm
O dönem oldukça zor ve karmaşıktı. Theodosius’un ölümünden sadece 81 yıl sonra Batı Roma İmparatorluğu yok oldu. İmparatorluk farklı ülkelere bölündü. Bölünen bu ülkeleri birleştiren tek şey Papa ve Kilise idi. Bizans İmparatorluğu ise 1453 yılında İstanbul’un fethine kadar bin yıldan fazla varlığını korudu. M.S.730’da Bizans İmparatoru Leo ikonoklazm isimli bir hareket başlattı. İkonoklazm Hristiyanlık’taki On Emir’in katı bir haliydi. İkonoklazm hareketi ile resim ve heykeller kaldırıldı ya da imha edildi.
İkonoklazm sonrası Bizanslı sanatçılar sadece uygun görülen eski tasfirlerin kopyalarını yapabiliyorlardı. Roma’da ise Papa II.Gregory ikonoklazmı reddederek din dışı ilan etti. Hatta ikonoklazmı aforoz eden ve din dışı olduğunu belirten bir de mektup yayınladı.
Sonuç olarak Batı Roma’daki sanatçılar kilise tarafından korunduğundan daha fazla yaratıcı özgürlükleri vardı. Bu yüzden de Orta Çağ sanatı çoğunlukla dini temalardan oluşuyordu. Orta Çağ’ın sonlarına doğru Batılı sanatçılar farklı görsel tecrübe ve deneyimlerle ilgi duymaya başladılar. Zaman içinde daha inandırıcı ve daha güçlü tasvirler yaratmak için çalıştılar. Sonunda insanları ve doğayı daha gerçekçi resmetmeyi başardılar. Orta Çağ ve Bizans Sanatı yüzyıllardır sanatçılarına ilham vermiştir hala da vermektedir.
Yorum Yazabilirsiniz